HIV ve COVID-19 Hakkında Bilmeniz Gerekenler*
COVID-19'un HIV'le yaşan kişilerde ciddi hastalık riski tam bilinmemekle birlikte, HIV'le yaşayan kişilerin olası risklerle ilgili endişeleri ve soruları olabilir.
HIV’le yaşayan kişiler COVID-19 için diğer kişilerden daha fazla mı risk taşımaktadırlar?
Şu anda, HIV'le yaşayan kişilerde COVID-19 riski hakkında özel bir bilgi yoktur. Bağışıklık sistemini baskılama riski bilinmemektedir, ancak bazı HIV’le yaşayan kişiler diğer viral solunum yolu enfeksiyonları ile daha fazla hastalanma riski taşımaktadır:
• CD4 hücre sayısı düşük olan kişiler
• HIV tedavisi görmeyen insanlar (antiretroviral tedavi/ ART).
HIV'le yaşayan kişilerde, COVID-19’un daha ağır seyretme riski yaşlarına ve diğer tıbbi koşullara bağlı olarak artırabilmektedir.
HIV’le yaşayan kişiler COVID-19’dan korunmak için neler yapabilir?
Şu anda COVID-19'u önlemek için aşı ya da ilaç bulunmamaktadır. HIV'le yaşayan insanlar COVID-19'un yayılmasını önlemeye yardımcı olmak için günlük koruyucu önlemler almalıdır. Sağlıklı bir yaşam sürdürmeye devam etmelidirler:
•Doğru beslenme
•En az 8 saat uyuma
•Stresi mümkün olduğunca azaltma
Sağlıklı kalmak, bağışıklık sisteminizin enfeksiyonla savaşmasına yardımcı olur. HIV pozitifseniz ve HIV ilacınızı alıyorsanız, tedavinize devam etmeniz ve hekiminizin tavsiyelerini takip etmeniz önemlidir. Bağışıklık sisteminizi sağlıklı tutmanın en iyi yolu budur.
COVID-19 olduğumu düşünürsem ne yapmalıyım?
COVID-19 ile uyumlu olabilecek şikayetler geliştirirseniz en yakın sağlık kuruluşunu/ doktorunuzu/ 184’ü arayın.
COVID-19 nedeniyle hastalığı ağır geçirme riski olan HIV ile yaşayan kişiler korunmak için başka neler yapabilir?
Amerika Birleşik Devletleri'nde HIV teşhisi konmuş kişilerin yaklaşık yarısı 50 yaş ve üzerindedir. HIV'le yaşayan insanlar da altta yatan bazı sağlık sorunlarına daha yüksek oranlarda sahip olabilir. Hem artan yaş hem de ek hastalıklar, özellikle ilerlemiş HIV enfeksiyonuna sahip kişilerde, COVID-19 enfeksiyonu durumunda hastalığın daha ağır seyretme riskini artırabilmektedir.
HIV'le yaşayan kişilerin herkes için önerilenlere ek olarak alabileceği tedbirler:
•HIV ilacınızı ve HIV'i yönetmek için ihtiyacınız olan diğer ilaçları veya tıbbi malzemeleri en az 30 gün yetecek şekilde temin ettiğinizden emin olun.
•Sağlık danışmanınızla/ hekiminizle konuşun. Mevsimsel grip ve bakteriyel zatürreye karşı aşılar da dahil olmak üzere tüm aşılarınızın güncel olduğundan emin olun. Çünkü aşı ile önlenebilir hastalıklar HIV'le yaşayan insanları orantısız olarak etkiler.
•Birkaç hafta evde kalmanız gerekiyorsa klinik bakım için bir plan oluşturun. HIV için takibinizi ve bakımınızı sağlayan kişiyle (mümkünse) teletıp bağlantısı kurmaya çalışın. Teletıp kullanılamıyorsa, sağlayıcınızla telefon veya metin yoluyla iletişim kurmayı deneyin.
•Online görüşmeyi, telefonla aramayı veya görüntülü sohbeti sağlayabileceğiniz bir sosyal ağı kullanabildiğinizden emin olun. Bu, sosyal olarak bağlarınızın devam etmesine ve zihinsel olarak sağlıklı kalmanıza yardımcı olabilir. Bu da özellikle HIV'le yaşayan kişiler için önemlidir.
•HIV'le yaşayan kişilerin bazen arkadaşlarından, ailelerinden, komşularından, sağlık çalışanlarından ve diğerlerinden daha fazla yardıma ihtiyaç duymaları olasıdır. Hastalanırsanız, size yardımcı olabilecek kişilerle telefon veya e-posta yoluyla iletişim halinde olduğunuzdan emin olun.
HIV tedavisinde kullanılan ilaçlar (antiretroviraller) COVID-19’u tedavi etmek için kullanılabilir mi?
Bazı HIV ilaçları (özellikle, lopinavir / ritonavir) COVID-19'u tedavi etmek için klinik olarak araştırılmaktadır. Bu tür HIV ilaçlarının SARS ve MERS (COVID-19'a neden olan virüsle ilişkili diğer iki koronavirüs hastalığı) enfeksiyonlarını tedavi etmeye yardımcı olabileceğine dair bazı kanıtlar olsa da, bu ilaçların COVID-19 tanısı almış insanlara yardımcı olduğuyla ilgili henüz yeterli veri mevcut değildir. HIV'le yaşayan insanlar, COVID-19'u önlemek veya tedavi etmek için HIV tedavilerini kendi kendilerine değiştirmemelidir.
HIV ilaçlarının (ART) veya temas öncesi riski azalmak için kullanılan ilaçların (PrEP) temin edilmesinde eksiklik söz konusu mu?
HIV tedavisinde kullanılan ilaçlarda eksiklik bildirilmemektedir.
Amerika Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), COVID-19 salgınının ABD'deki tıbbi ve farmasötik ürünlerin tedarikini bozma potansiyeline sahip olması nedeniyle ilaç tedarik zincirini yakından izlemektedir.
*Metin içeriği CDC (Centers for Disease Control and prevention)’nin web sitesinden alınmış ve modifiye edilerek Türkçe’ye çevrilmiştir.
https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/need-extra-precautions/hiv.html?CDC_AA_refVal=https%3A%2F%2Fwww.cdc.gov%2Fcoronavirus%2F2019-ncov%2Fspecific-groups%2Fhiv.html